"

 Phần thứ ba: Cây Gia phả tộc họ Lý Khanh Chơk (Lưu Ngôn), những hình ảnh và thuyết minh chứng

 

 

1/. Nguồn gốc và lịch sử phát triển của tộc họ:

Truy nguồn gốc từ cây Gia phả và lịch sử để lại thì tộc họ Kút Kuk Thang (thuộc trực hệ Muk Chek Chơk-Chek Va-Ôn Peh) xuất phát từ tộc họ Ná, ông bà Sơ (Tổng Hưng, Lý Ngôn, Chek Kay và Dồn Nai) thuộc tộc họKút Ná, nên ông Sơ chúng ta (Lý Khanh Chơk-Lưu Ngôn) cũng trực thuộc họ Kút Ná và đã nhập vào Kút họ Ná, còn bà Sơ (Nguyễn Thị Chuồng) thì khi chết đi được chôn cất theo phong tục người Kinh (mộ phần của bà ở đâu thì chưa xác định và cũng chưa tìm được nguồn cội của bà từ đâu) đây là một điều thiếu sót của các thế hệ chúng ta, hy vọng trong tương lai với công nghệ phát triển như ngày nay chúng ta sẽ tìm lại cội nguồn của bà, người thân sinh của tộc họ ngày nay.

Lịch sử phát triển của tộc họ đã trải qua gần 7 thế hệ (vào thế kỷ trước Pháp thuộc 1858, chỉ lấy mốc đến thế hệ thứ V trong tập Gia phả này), thế hệ thứ I thời ông Sơ Lý Ngôn lấy làm mốc nguồn cội thì trực thuộc tộc họ Kút Ná và thuộc chi của bà Nhỏ Va ngày nay, đến thế hệ thứ II (Muk Chek Chơk) vẫn còn cộng cư trực thuộc họ Ná, đến thế hệ thứ III tuy cùng một trực hệ (Muk Chek Chơk) nhưng có 2 nhánh riêng: Nhánh bà Ọt giữ Ciet Prok họ Ná phục dịch cho chi tộc Muk Eh Mưn, nhánh mới tạo lập phục dịch cho Ciet Prok chi tộc bà Đặng và bà Klét, là gốc của tộc họ Kút Kuk Thang chung thuộc trực hệ Muh Cheh Chơk-Cheh Va- Ôn Peh là sơ khai tộc họ riêng của chúng ta ngày nay, đến thế hệ thứ IV dù có 2 Ciet Prok riêng nhưng vẫn cùng chung một Kút và nhập Kút lần đầu tiên vào năm 1979, là Ram Kút riêng của tộc họ thuộc trực hệ Muk Kay chung, qua thế hệ thứ V mới xây dựng Thang Kút kiên cố tuy vẫn có 02 Ciet Pork riêng cùng tồn tại như ngày nay.

2/. Vai trò và nhiệm vụ của Tộc trưởng và các môn trong tộc họ.

Vai trò và nhiệm vụ của Tộc trưởng rất quan trọng và nặng nề, quyết định mọi thành tựu chung của tộc họ liên quan đến vấn đề sinh hoạt tâm linh, phát triển kinh tế, và điều hành mọi hoạt động của tổ chức tộc họ, lãnh đạo về mặt tinh thần và uy thế của tộc họ đó, cho nên thường chọn người có Vai vế lớn, có chức phận, có uy tín mới được giao phó nhiệm vụ này. Từ đó, suy ra thành tựu nổi bật của thế hệ trước là xây dựng được tộc họ riêng mang sắc thái riêng và khác biệt có sự phá cách rất sáng tạo vượt qua cả rào cản ý thức hệ của thời kỳ này. Đến thế hệ sau tạo lập được Ram Kút riêng và nhập Kút chung cùng một trực hệ Muh Kay (Muk Chek Chơk-Chek Va-Ôn Peh) là cả một sự nổ lực vượt qua khó khăn về nguồn lực, đấu tranh về mặt tư tưởng để hợp nhất được về mặt huyết thống chung, chỉ tiếc rằng vẫn còn 2 Ciet Prok riêng cùng tồn tại trong cùng trực hệ nên vẫn còn âm ỉ về mặt tư tưởng ảnh hưởng đến sinh hoạt chung của tộc họ. Đến thế hệ ngày nay (thế kỷ 21) có nhiều thuận lợi hơn, có nhiều thành tựu đáng kể hơn, nổi bật là đã tiên phong thay đổi cơ cấu tổ chức của tộc họ theo hướng vừa truyền thống vừa kết hợp với thời đại chưa có tộc họ nào làm được, đã xây dựng được Thang Kút vừa kiên cố vừa giữ được truyền thống vừa thuận lợi cho sinh hoạt khi hành lễ, tiếp nữa là đã truy được nguồn gốc để viết thành tập Gia phả đầu tiên của tộc họ và đang chuẩn bị tổ chức lễ nhập Kút lần thứ 2 của tộc họ dự kiến vào tháng 10 Chăm lịch năm 2024.

Đến năm 2015, tộc họ có 102 gia đình thành viên chia thành 02 môn: Môn 1 gồm nhánh gia đình bà Quận + bà Phân và bà Mú (thuộc trực hệ bà Đặng + bà Klét) và môn 2 gồm nhánh gia đình bà Mùa + bà Chỉ (thuộc trực hệ bà Ọt), nhiệm vụ chính của các môn là theo dõi trực tiếp và điều hành mọi hoạt động của môn mình, triển khai thực hiện kế hoạch của tộc họ đề ra, xử lý những vướng mắc trực tiếp tại môn mình và đề xuất với tộc họ xử lý những phát sinh liên quan đến công việc chung hoặc cá nhân thành viên có vi phạm quy chế của tộc họ (theo quy chế cảu tộc họ).

3/. Cây Gia phả tộc họ Lý Khanh Chơk (Lưu Ngôn) từ thế hệ thứ I đến thế thế hệ thứ V, cùng với hình ảnh và thuyết minh chung

Sơ đồ I:

Thuyết minh chung: truy xuất từ cây Gia phả (sơ đồ 1) thì ông Lưu Hưng (Tổng Hưng), Lưu Ngôn (Lý Ngôn), Muk Chek Kay và Muk Dồn Nai là 04 anh em ruột cùng sinh sống tại làng Hậu Sanh (Palei Thuen) trực thuộc tộc họ Ná và đã nhập vào Kút họ Ná, là Muk Kay chung của cả con cháu tộc họ Ná và tộc họ Kuk Thang ngày nay. Nếu xét theo gốc độ mẫu hệ thì hiện nay tộc họ Kuk Thang không còn sự liên đới về dòng tộc và kut that nữa mà chỉ liên quan đến huyết thống và nguồn cội sinh ra mà thôi. Cho nên, hiện nay vẫn còn giữ tục Koan Kdeh Ku Bao (Xe Trâu chở lễ) mỗi khi tộc họ Ná cúng Kút hay nhập Kút để tỏ lòng tri ân tổ tiên mình. (chi tiết thuyết mình kèm theo phụ lục).

 

"